Inleiding

De horeca vormt een bron van plezier voor velen, maar brengt ook overlast mee. De Gemeentelijke Ombudsman heeft de afgelopen jaren zeer regelmatig en diverse klachten ontvangen over horecaoverlast die mensen ervaren. De klachten betreffen onder meer geluidsoverlast van een café of evenement door muziek, stemmen, machines, of van auto’s/bezoekers/terrassen, stank- of hitteoverlast, overschrijding van de sluitingstijden, hinderlijk gedrag van bezoekers van de horeca, overlast op straat, en terrassen die teveel uitwaaieren. Veel klagers geven aan dat hun nachtrust hierdoor in ernstige mate verstoord wordt. Uitgangspunt van de ombudsman hierbij is het optreden van de gemeente in het tegengaan van de overlast en het uitoefenen van toezicht op de naleving van voorschriften.

 

Uit de onderzoeken van de ombudsman van de afgelopen jaren is het beeld naar voren gekomen dat klachten bij de gemeente vaak lang in behandeling zijn, dat de klagers van mening zijn dat ze niet goed geholpen worden (met andere woorden dat de overlast aanhoudt), dat zij onvoldoende op de hoogte worden gehouden van de acties van de gemeente en dat de coördinatie tussen betrokken instanties dringend verbeterd moet worden.

 

De ombudsman heeft daarom besloten in beeld te brengen hoe de gemeente omgaat met meldingen en klachten over horecaoverlast in brede zin. Ook de overlast van evenementen is hierbij betrokken. Hiertoe zijn ongeveer vijftig dossiers van lopende en gesloten zaken die de afgelopen twee jaar bij de ombudsman zijn ingediend, geanalyseerd. Het merendeel bestond uit zaken die in Amsterdam spelen, maar ook enkele zaken uit aangesloten gemeenten zijn bestudeerd. Daarnaast heeft de ombudsman kenmerkende oudere zaken bij de analyse betrokken. Een overzicht van alle zaken waarin over de jaren een rapport is verschenen, is in een bijlage bij deze notitie opgenomen.

 

De gemeente heeft een tweeledige taak ten aanzien van de horeca: ten eerste verleent zij de vereiste vergunningen (vergunningverlener) en ten tweede is zij belast met het toezicht op de regels en de voorwaarden behorend bij de vergunning (handhaver - toezichthouder), inclusief het toezicht op bouw- en milieuregelgeving en de Algemene Plaatselijke Verordening. Voordat op basis hiervan kan worden opgetreden, dient de overschrijding van de regels vastgesteld te zijn, bijvoorbeeld via geluidsmetingen of na constatering dat een gelegenheid te lang open is.

 

Uit de analyse zijn zes kernpunten naar voren gekomen. Deze worden hieronder beschreven. Per kernpunt wordt er een beschrijving gegeven (soms geïllustreerd door casuïstiek van de ombudsman) en worden eveneens aanbevelingen gedaan om de werkwijze te verbeteren.

 

Het gaat om de volgende kernpunten:

1. Rol van gemeente als vergunningverlener;

2. In behandeling nemen van overlastzaken;

3. Bemiddeling door gemeente;

4. Handhaving;

5. Communicatie met burger;

6. Klachtbehandeling.

 

aanbevelingen

Per kernpunt doet de ombudsman aanbevelingen. De belangrijkste aanbevelingen zijn de volgende.

 

rol van gemeente als vergunningverlener

Het belangrijkste aandachtspunt hierbij is dat de gemeente bij het voorbereiden van de vergunningverlening al rekening dient te houden met de handhaafbaarheid van de voorschriften.

 

in behandeling nemen van overlastzaken

Van belang hierbij is dat het duidelijk is waar overlast gemeld kan worden en dat de verschillende betrokken organisaties goed afstemmen over de behandeling van meldingen.

 

bemiddeling door gemeente

Belangrijk is dat de gemeente nagaat of een zaak zich leent voor bemiddeling of een formele aanpak en dat de betrokkenen daarover goed worden geïnformeerd.

 

handhaving

Gebleken is dat handhavingsverzoeken vaak niet als zodanig worden behandeld. Daarnaast duurt het te lang voordat de gemeente een standpunt inneemt over het al dan niet handhavend optreden. Dit behoeft aandacht.

 

communicatie met burger

Klagers worden vaak niet geïnformeerd over de behandeling van hun meldingen, ook niet wanneer de gemeente wel degelijk actie heeft ondernomen. Door goede communicatie kunnen klachten worden voorkomen.

 

klachtbehandeling

In het verlengde daarvan is het van belang dat klachten worden herkend en correct worden afgehandeld. Klachtbehandeling moet, waar aan de orde, tot structurele verbeteringen leiden.

 

Opvolging

Het Dagelijks Bestuur van Stadsdeel Zuid heeft op 31 juli 2012 gereageerd op de aanbevelingen in het rapport “Lusten en lasten van de horeca”. Daarbij is aangegeven dat veel van de knelpunten herkend worden en de aanbevelingen overgenomen worden. Tevens is toegezegd de ombudsman op de hoogte te houden van de voortgang daarvan. Dat doet het Stadsdeel nu, namens alle stadsdelen:

 

Samengevat: Het Stadsdeel geeft aan dat voor de handhaving van regels die betrekking hebben op de horeca drie ontwikkelingen van bijzonder belang zijn:

1. de inwerkingtreding van de nieuwe Handhavingsstrategie publiek toegankelijke inrichtingen Amsterdam 2012, ook wel Horecastappenplan genoemd medio 2013. Deze strategie is een vereenvoudiging van de voorgaande strategie en biedt meer duidelijkheid over wat ondernemers en burgers van de gemeente mogen verwachten na constatering van een overtreding. De strategie is aan alle ondernemers toegezonden, gepubliceerd in de stadsdeelkranten en te vinden via de site van amsterdam: www.amsterdam.nl/ondernemen/horeca.
2. De inwerkingtreding van de Drank-en Horecawet per 1/1/2013. Door deze wet in de Handhavingsstrategie op te nemen wordt bevorderd dat de verschillende regelingen in samenhang worden toegepast.
3. Horeca-overlast heeft naast prioriteit van de stadsdelen, ook stedelijk de hoogste prioriteit gekregen. Afgesproken is dat 20% van de handhavingscapaciteit van diensten en stadsdelen gezamenlijk wordt ingezet op een vijftal prioriteiten, waarvan het voorkomen en bestrijden van horeca-overlast er een is. Bovendien is geïnvesteerd in de samenwerking met de politie.

Een andere ontwikkeling op het gebied van meldingen is dat nu voor alle vormen van horeca-overlast nog maar twee wegen bestaan om een melding te doen:

1. Via de HorecaOverlastTelefoon (4214567), hetzij via 14020: beide 24/7 bereikbaar
2. Elektronisch, via een webformulier.

Registratie en doorgeleiding via deze twee wegen vindt op dezelfde wijze plaats. Er wordt nog verder geïnvesteerd in de communicatie hierover.

 

Met betrekking tot de bemiddeling door de gemeente, zijn in Stadsdeel Centrum in verband daarmee enkele medewerkers opgeleid tot “intern mediator”, en zijn de juridisch medewerkers handhaving eind 2012 door het Centrum voor Conflicthantering getraind in toepassing van mediationvaardigheden. De ervaringen hiermee zullen in de 2^e helft van 2013 worden gedeeld en verwerkt in een protocol.

 

Tot slot worden nog opgepakt: het screenen van vergunningen en de daarin opgenomen voorschriften en het nader invullen van wat verstaan wordt onder een melding, een klacht en een handhavingsverzoek en welke wijze van afhandeling bij ieder van deze categorieën past en hoe het “leren van klachten “verder ontwikkeld kan worden.