De voornaamste taak van de afdeling Vergunningen en Handhaving van de Dienst Wonen Zorg en Samenleven (WZS) is om leegstand en oneigenlijk gebruik van sociale huurwoningen tegen te gaan. In de zomer van 2010 kwam deze afdeling van WZS daarmee negatief in de publiciteit. WZS zou onredelijk en onzorgvuldig handhaven. Wethouder Ossel heeft de Gemeentelijke Ombudsman destijds verzocht om als onafhankelijke klachtinstantie een oordeel te geven over het optreden van de dienst. De ombudsman bracht in 2011 het rapport ‘Handhaving woonregels schiet doel voorbij’ uit. Belangrijke aanbevelingen van de ombudsman waren om maatwerk te bieden en meer aandacht te besteden aan de communicatie met eigenaren en huurders en aan de behandeling van klachten. WZS heeft de aanbevelingen van de ombudsman betrokken bij de verbetering van de handhaving. 

In dit vervolgonderzoek onderzoekt de ombudsman of de handhaving door WZS, gelet op zijn eerdere aanbevelingen, is verbeterd. En dat is het geval. De ombudsman heeft dossiers van de dienst onderzocht, gesprekken gevoerd met WZS, een meldpunt geopend en rapportages van de dienst bestudeerd. Hieruit blijkt onder meer het volgende.

WZS communiceert doorgaans beter, legt meer uit en voorziet eigenaren en huurders in eerste instantie beter van informatie. Ook in de reacties op bijzondere omstandigheden ziet de ombudsman dat WZS minder rigide is en een oplossing tracht te realiseren: bijvoorbeeld door meer tijd te geven voor een renovatie vanwege ziekte van de eigenaar.

In de projecten volgen de stappen in het handhavingsproces elkaar snel op. WZS pakt door. Het gebruik van het automatiseringssysteem waar de handhavingszaken in gevolgd kunnen worden vanaf januari 2013, zal dit naar verwachting nog kunnen versterken.

WZS zoekt ook uit wat de feitelijke situatie in een woning is en gaat niet meer uitsluitend af op de papieren werkelijkheid. In het vooronderzoek gebruikt WZS de registers van de overheid waar mogelijk en is er alert op dat hier fouten in kunnen zitten.

WZS werkt meer samen met de stadsdelen om woonfraude tegen te gaan. De contacten tussen WZS en de stadsdelen zijn duidelijk geïntensiveerd en daarmee is er ook meer afstemming gekomen. Het optreden van WZS wekt kennelijk minder weerstand en klachten op bij betrokkenen en indien 

het vragen oproept, reageert WZS daar tijdig en uitvoerig op. Wel blijkt uit meldingen bij de ombudsman dat huurders andere verwachtingen van de gevolgen van een huisbezoek kunnen hebben.

 

conclusie

De ombudsman concludeert dat WZS doeltreffender handhaaft. Met name door de projectmatige aanpak is er meer focus bij de dienst op belangrijke zaken, zoals matrassenverhuur in illegale pensions en woonfraude door grote vastgoedondernemers. Ook leidt het tot aangescherpte handhaving, waarbij de termijnen kort zijn. Tegelijk heeft WZS oog voor de belangen van betrokken personen en bijzondere omstandigheden.

 

verbeterpunten

De ombudsman is evenwel van mening dat informatie uit het vooronderzoek beter ingezet kan worden bij het legaliseren van bestaande situaties, bijvoorbeeld door eigenaren te wijzen op de mogelijkheden van tijdelijke verhuur. Hoewel de samenwerking met de stadsdelen om woonfraude tegen te gaan is verbeterd, komt het regelmatig voor dat niet duidelijk of het stadsdeel tot (vervolg)actie overgaat.